Karate er bardagaíþrótt upprunnin
á japönsku eyjunni Okinawa þar sem eyjaskeggjar
æfðu sjálfsvörn undir áhrifum
frá kínverskum bardagalistum. Í aldaraðir
höfðu Kínverjar lagt stund á sínar
eigin bardagalistir. Angar af þessum listum bárust
til Okinawa og
blönduðust þær við hinar ýmsu
bardagalistir sem stundaðar voru á eyjunni svo
úr urðu mismunandi staðbundin afbrigði
sem kennd voru við sínar borgir eða bæi.
Þannig urðu til t.d. shuri-te og tomari-te þar
sem „te“ þýðir hönd og
Shuri og Tomari eru bæir. Það var síðan
Gichin Funakoshi (sjá um Shotokan) sem innleiddi
hugtakið kara-te þar sem „kara“ þýðir
tómur.
Í karate er beitt höggum og spörkum til
að yfirbuga andstæðinginn.
Kraftmiklar og snarpar hreyfingar einkenna karate og íþróttin
byggir upp styrk, þol og liðleika.
Karate er mjög öflug sjálfsvörn en
einnig er hægt að æfa það sem
keppnisíþrótt.
Iðkun karate skiptist í þrjá hluta,
kihon, kata og kumite.
Kihon eru grunnæfingar þar sem hver
tækni fyrir sig er kennd og brotin niður. Iðkandinn
æfir högg, spörk og varnir síendurtekið
þar til hann nær fullkomnu valdi á hreyfingum
og stöðum í karate. Allur árangur
í karate byggist á að iðkandinn tileinki
sér grunnæfingarnar af kostgæfni.
Kata eru grunnæfingar ofnar saman
í bardaga við ímyndaðan andstæðing.
Í þeim er að finna ýmis brögð
og varnir til að nota í sjálfsvörn
og dýpkar skilningur á þeim eftir því
sem iðkandinn lærir meira.
Heil fræðigrein í karate fjallar um túlkun
á hreyfingum kata og sýnist oft sitt hverjum.
Allir eru þó einhuga um að í kata
er að finna mikinn fróðleik enda eru margar
kata ævafornar og mun eldri en íþróttin
sjálf. Í shotokan karate eru 26 kata og þurfa
iðkendur að kunna skil á ákveðnum
kata fyrir hverja gráðu. Kata er sjálfstæð
keppnisgrein í karate.
Kumite er frjáls bardagi milli
tveggja einstaklinga. Stig eru gefin fyrir högg og
spörk sem hæfa andstæðinginn á
leyfilegum stöðum og geta keppendur hlotið
eitt, tvö eða þrjú stig eftir því
hversu erfiðri árásartækni þeir
beita. Þannig fær keppandi t.d. þrjú
stig fyrir vel útfært spark í höfuðhæð
en færri stig fyrir aðrar árásir.
Öryggisreglur í kumite eru strangar, keppendur
bera hlífar og fyllsta öryggis er gætt.
Markmiðið í kumite er að hljóta
sem flest stig í tveggja til þriggja mínútna
viðureign. Þrátt fyrir að kapp sé
mikið í kumite eru meiðsli fátíð
í keppnum
|
